یک مسئول در جهاددانشگاهی یزد: مشکل بیکاری بدون حاکمیت خبرگان و ثبات سیاسی رفع نمی‌شود
«سید حسین میرحسینی» در گفت‌وگو با ایسنا با استناد به بیانات رهبر معظم انقلاب در چند دهه‌ی راهبری نظام مقدس جمهوری اسلامی و ارائه نقشه‌راه‌های گوناگون، گفت: از دیدگاه مقام معظم رهبری، اقتصاد مقاومتی را می‌توان یکی از مهمترین و در عین حال عملیاتی‌ترین سیاست‌ها در بخش اقتصادی برشمرد که در عین ترسیم مسیر روشن و شفاف، راه‌های برون رفت از چالش‌ها را نیز در خود دارد.
وی ادامه داد: اقتصاد مقاومتی یک بحث تئوری محض نیست و بیشترین نقش را در حوزه اقتصاد کاربردی دارد که بر عمل‌گرا بودن تأکید می‌کند و دارای مفهوم مقاوم‌سازی درونی و بیرونی اقتصاد کشور است.
میرحسینی با اشاره به برنامه‌ریزی و همسو بودن اقدامات تمام دستگاه‌های اجرایی برای تحقق این سیاست‌ها، خاطرنشان کرد: اقتصاد کشور به ویژه در شرایط تحریم از جمله گلوگاه‌هایی است که مورد توجه کشورهای سلطه‌گر قرار دارد تا بتوانند از این رهگذر با نشانه‌گیری رفاه و آسایش مردم به اهداف و مطامع خود دست یابند.
وی از نقش بی‌بدیل اقتصاد مقاومتی در بی اثر کردن شرایط تحریم یاد کرد و گفت: رسانه‌ها در عصر کنونی دارای نقش و عملکرد چندگانه‌ای هستند و در یک نگاه تحلیل‌گرانه، این توان بالقوه در رسانه وجود دارد که بتواند زمینه‌های تحقق هر نوع هدفی را صرف‌نظر از مثبت یا منفی بودن آن فراهم آورد چرا که نقش رسانه در تأثیرگذاری بر افکار عمومی انکارناپذیر است.
وی با بیان این که هر کدام از بحران‌های مالی، اقتصادی و سیاسی، مخاطرات و نااطمینانی‌ها در ایران عمدتاً با مدیریت کشورهای خارجی ایجاد می‌شود، گفت: کشورهای مختلف برای استمرار رشد و توسعه خود، سیاست‌ها و اقدامات متعددی را در این شرایط به اجرا می‌گذارند اما سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغ شده از سوی رهبر معظم انقلاب علاوه بر تداوم پیشرفت و توسعه، اقتصاد متکی بر دانش و فناوری، عدالت بنیان، درون‌زا و برون‌گرا، پویا و پیشرو را نیز محقق می‌ســازد.
ایجاد اشتغال نیازمند نظام تدبیر و سرمایه‌گذاری
این مسئول با اشاره به این که در حال حاضر حدود ۱۰ تا ۱۴ درصد واردات کشور شامل محصولات دارای فناوری برتر(HighTech) هستند، گفت: البته بخش بسیار بزرگی از واردات کشورمان را محصولات دارای فناوری‌های متوسط(MidTech) تشکیل می‌دهد که در کشور با وجود مشکلات علمی و کمبودهای فنی و تخصصی قابل تولید است.
میرحسینی گفت: در صورت بهره‌برداری مناسب از ظرفیت قابل توجه کشور در زمینه امکانات و منابع بالقوه، نسبت به وضع موجود و در قیاس با بسیاری از کشورهای جهان وضعیت مناسب‌تری در زمینه اشتغال و توسعه منابع انسانی خواهیم داشت.
وی ادامه داد: از طرفی با توجه به این که تعاملات بازار کار، کالا، سرمایه و پول به طور مستقیم بر نیروی‌کار اثرگذار است می‌تواند در این زمینه نیز بیشترین تأثیر را علاوه بر جنبه‌های اقتصادی بر سایر جنبه‌های اجتماعی بگذارد.
به گفته وی، عدم تعادل در این بازار و بروز پدیده بیکاری به عنوان یکی از مهمترین تهدیدهایی است که می‌تواند زمینه‌ساز بسیاری از بحران‌های اجتماعی، سیاسی و اخلاقی در سطح جامعه شود.
این مسئول ایجاد اشتغال در کشور را نیازمند نظام تدبیر و سرمایه‌گذاری دانست و گفت: برای نظام تدبیر، حاکمیت خبرگان جامعه و ثبات سیاسی و اقتصادی برای جذب ســرمایه‌گذاران داخلی و خارجی مهمترین مسأله است و تا زمانی که هر دو عامل محقق نشود، مســئله ایجاد اشتغال پایدار و رفع مشکل بیکاری راه به جایی نخواهد برد.
مردم بازیگران اصلی اقتصاد دانش‌بنیان هستند
میرحسینی با تاکید بر این که اقتصادی که تنها به چند صنعت با فناوری بالا برای دسـت‌یابی بـه رشد اقتصادی و تولید ثروت متکی باشد، اقتصـاد دانش‌بنیـان نیست، گفت: در اقتصاد دانش‌بنیان تمام بخش‌های اقتصادی دانش‌بر هستند لذا اساس دانش‌هایی که در چنین اقتصادی به آن نیاز می‌شود، بسیار فراتر از دانش‌های فنی است و به طور مثال شامل دانش‌های فرهنگی، اجتماعی و مدیریتی است.
این مسئول با اشاره به لازمه‌های جایگزینی اقتصاد دانش‌بنیان بر اقتصاد مبتنی بر نفت، گفت: در این اقدام باید عادات، رفتارها و انتخاب‌ها را تغییر دهیم به طوری که مردم باید اراده انجام این کار را داشته باشند چرا که در اقتصاد دانش‌بنیان، بازیگران اصلی مردم هستند.
میرحسینی مساله اصلی را اراده عمومی عنوان کرد و گفت: باید واقعیات اقتصادمان را بیشتر با مردم در میان بگذاریم تا اراده عمومی را برانگیزیم یعنی یک بخش مهم در اقصاد اطلاع‌رسانی و آگاهی دادن است و در حال حاضر مشکل اساسی کشورمان نبود آگاهی از مباحث فرهنگی مربوط به اقتصاد دانش‌بنیان است.
این مسئول تغییرات مداوم در بازار کار و تغییرات در فناوری را از ویژگی‌های بارز اقتصاد دانش‌محور خواند و گفت: در این زمینه سرمایه انسانی اهمیت زیادی دارد به طوری که در اقتصاد دانش‌محور، تقاضا برای مهارت‌هایی که بتوانند با سیستم‌های پیچیده کار کنند، افزایش پیدا می‌کند.
درآمدزایی قابل توجه ضرورت اقتصاد دانش‌بنیان
سرپرست پژوهشکده مواد نوین سرامیکی سازمان جهاد دانشگاهی یزد در رابطه با تعریف اشتباه اقتصاد دانش‌بنیان در کشور نیز خاطرنشان کرد: سایر کشورهای دنیا زمانی از اقتصاد مبتنی بر منابع به سمت اقتصاد دانش بنیان حرکت کردند که مسیر اقتصاد مبتنی بر تولید را گذرانده و پس از آن بسیاری از این کشورها به اقتصاد مبتنی بر دانایی یا دانش رسیده بودند اما در کشور ما این مفهوم مساوی علم برداشت شده است.
وی با بیان این که در کشور ایران اقتصاد دانش‌بنیان با دانایی برابر و با علم هم تراز در نظر گرفته می‌شود، گفت: در گام اول باید پذیرفت که اقتصاد دانش‌بنیان که مبنای توسعه اقتصاد کشور را تعیین می‌کند، یک ماهیت اقتصادی اجتماعی دارد لذا اقتصاد دانش‌بنیان به منظور ایجاد ثروت و تعاملات اجتماعی بین کنش‌گران این اقتصاد مانند شرکت‌ها، بانک‌ها، بیمه‌ها، گمرک، تامین اجتماعی و استاندارد است.
وی بکارگیری اقتصاد دانش‌بنیان را مستلزم درآمد قابل توجهی برای کشور خواند و گفت: در غیر این صورت نمی‌تواند به عنوان اقتصاد مطرح شود به طور مثال کشوری که تعدادی گردشگر دارد، در صورتی می‌تواند درآمد کشور را از راه گردشگری بداند که این درآمد قابل توجه باشد.
میرحسینی با اشاره به اهمیت گسترش فعالیت‌های دانش بنیان و رشد تولید محصولات مبتنی بر علم و فناوری در کشور، گفت: این ظرفیت در صورت تحقق شعار حمایت از کالای ایرانی منجر به شکوفایی بیش از پیش این نوع تولیدات، توسعه صادرات آنها و کسب منافع مطلوب خواهد شد.
دانــش لازمه حرکــت در مســیر اقتصــاد دانش‌بنیــان
این مسئول لازمه حرکــت در مســیر اقتصــاد دانش‌بنیــان و اســتفاده از مزیت‌هــای این نظام را توجــه بــه نهادهــای موجــود در کشــور و بررســی نقــش هــر یــک از آن‌هــا در شــکل‌گیری و کارایــی نهــاد دانــش دانست و گفت: سه موضوع «ریســک و نااطمینانـی»، «ضعـف حقـوق مالکیـت و آزادی اقتصادی» و «ضعـف سـاختاری آمـوزش نیـروی انسـانی» در ایـران موانع جــدی تحقــق اقتصــاد دانش‌بنیــان هستند که دخالـت دولـت بـرای جبـران آثـار منفـی ایـن موانـع را می‌طلبد.
وی دانش را از نیروهای بسیار موثر در تحولات اقتصادی و اجتماعی کشور عنوان کرد و با بیان این که دانش در حال حاضر یک کالای عمومی محسوب می‌شود، گفت: دانش را می‌توان بدون کـاهش و اسـتهلاک با دیگران به مشارکت گذاشت و از آن بارها استفاده کرد لذا دانش به عنوان یک منبع دائمی همواره در اختیار بنگاه‌های اقتصـادی قرار گرفتـه است.
میرحسینی افزایش مزیـت رقـابتی و ایجاد ارزش افزوده را در گروی مشارکت پیوسته دانش در فرآیندهای گونـاگون تولیـدی و خـدماتی خواند و گفت: این امر می‌تواند سبب گسترش رفاه اجتماعی و عامل کاهش فقر و بیعدالتی و ارتقای روند توسعه پایدار شود، از این رو می‌تـوان چنـین اسـتنباط کـرد کـه نقش دانش و آموزش در تحقق اهداف توسعه‌ای، بسیار بارز بوده و ارتباط آن با توسعه اجتنـاب‌ناپذیر است.
این پژوهشگر برجسته با تاکید بر این که برای دست‌یابی به اقتصاد دانش‌بنیان، فقط تولید و توزیع اطلاعات و پرداختن به آموزش و پژوهش از نظر کاربردی کافی نیست، گفت: به کارگیری آنها در استفاده از منابع اقتصـادی به صورت مستمر و پایدار نکته بسیار مهمی است، به عبارتی کاربردی کردن دانش و استفاده مـؤثرتر از آن در گسترش ظرفیت‌ها و ارتقای درجه بهره‌برداری از منابع تحقق اقتصـاد دانـش بنیـان را مقدور می‌کند.
وی از ناکام ماندن برخی کشورها در حرکت به سوی آرمان مهم توسـعه اقتصـادی یاد کرد و گفت: توسعه را باید جریانی چند بعدی و فرایندی مرکب و پیچیده تلقی کرد، فراینـدی کـه تحقق آن مسـتلزم تغییرات اساسی در ساخت اجتماعی، طرز تلقی عامه مردم و نهادهـای ملـی همـراه بـا تسـریع رشـد اقتصادی، کاهش نابرابری و ریشه‌کن کردن فقر مطلق است.
این مسئول در ادامه نمود «توسعه» را معطوف به ارتقای سطح و کیفیت زندگی افراد و بهبود رفاه جامعـه خواند و گفت: پایداری این مقوله در واقع به استمرار این فرایند در طول نسل‌های بشـر اشاره دارد لذا توسـعه پایدار، کلیه جنبه‌ها و ابعاد زندگی بشر را در بر می‌گیرد.
وی افزود: اگر توسعه پایدار را فرایندی درون‌زا و تکاملی و بلند مدت بدانیم، حـداقل باید دارای سه ویژگی اصلی شامل رفاه مادی، توزیع مناسب و محیط زیست مطلوب باشد و با فرض این که توسعه در محیطی با تحولات رفتار مردم آغاز می‌شود، دارای شاخص‌های تحولی در رفتارهای جامعه است.
میرحسینی ایمان داشتن به کار و وجدان کاری، رعایت انضباط اجتماعی، پذیرش آگاهانه در جمع زیستن و تعلق خاطر به جمع داشتن، علم باوری و سعی در مبتنی کردن انجام کارها به شیوه‌های علمی را از ویژگی‌های مهم جامعه در حال توسعه دانست.
جهاددانشگاهی نهاد کمک‌کننده به اقتصــاد دانش‌بنیـان
سرپرست پژوهشکده مواد نوین سرامیکی سازمان جهاد دانشگاهی یزد تاکید و توجه بـر تحقیقـات کـاربردی و تسـهیل و تشـویق بهـره‌گیـری از یافته‌های علمی در فرایند جهـانی شـدن تولیـد و تجـارت را از عوامل تـدابیر عملـی بـرای ارتقـای همزمان دانش و توسعه کشور را ضروری خواند و گفت: جهاد دانشگاهی به عنوان یکی از نهادهای پیشرو در توسعه دانش، موضوع تحقیقات دانش‌بنیان را الگوی فعالیت‌های خود قرار داده است.
وی با بیان این که مشکل کنونی کشور مربوط به الزامات مدیریتی، اقتصادی و مالی است، گفت: البته پژوهش در جهاد دانشگاهی مبتنی بر فعالیت‌های دانش‌بنیانی است که بتوان با تجاری‌سازی‌های آنها به اقتصاد دانش‌بنیان دست یافت.
وی از جهاد دانشگاهی به عنوان یکــی از نهادهــای کمک‌کننده اقتصــاد دانش‌بنیـان یاد کرد و گفت: جهاددانشگاهی وظیفه ایجـاد حلقه‌هـای واسـط بیـن نهــاد دانشــگاه و نهادهــای بیرونــی جامعــه را برعهده دارد چرا که تقویــت ارتبــاط بیــن ایــن دو جامعه می‌توانــد در حــل مسـائل کمک کند.
وی افزود: جهاددانشگاهی تلاش می‌کند با ساخت و افزایش کیفیت محصولات فناورانه داخلی و معرفی آنها به مصرف‌کننده‌ها بتواند بر یکی از بزرگ‌ترین مشکل حال حاضر کشور که همان مباحث و مشکلات اقتصادی و وابستگی به خارج از کشور است، فائق آید که در این رابطه لازم است نگاه شرکت‌های دولتی به مصرف کالاهای با کیفیت ایرانی جهت جایگزینی محصولات وارداتی نیز اصلاح شود.
به گفته وی، از آنجایی که نیروی کار بسیار ماهر بخش اعظم عوامل تولید و اقتصاد جدید را تشکیل می‌دهد، جهاد دانشگاهی مصمم است آموزش و کسب مهارت‌ها را به سمت اقتصاد دانش‌محور متحول کند.
میرحسینی در پایان نیز با بیان این که در سیاست‌های کلان جهاد دانشگاهی، محورهای اصلی موضوع اقتصاد مقاومتی بسیار پررنگ دیده شده است، گفت: برای تحقق این موضوع برنامه‌ریزی مناسبی صورت پذیرفته و اقدامات بسیار مطلوبی در دست انجام است.
نظر شما :